خزانه و گنجينه حرم امام حسين

 به هر روى، مهمترين اشياى اين گنجينه، تا حدى كه نگارنده به ياد دارد، از قرار زيراست:

 1 ـتاجى از قطيفه سبز رنگكه در شش گوشه آن نوارهايى قرار دارد و بر روى هر نوار 94 مرواريد متوسط است. اين تاج داراى يك طوق طلا است كه خود 16 كنگره دارد و هر كنگره، خود، به دانه هاى مرواريد و دو نگين قرمز رنگ از سنگهاى قيمتى تزيين يافته است. مجموع مرواريدهايى كه در اين كنگره ها به كار رفته383 قطعه است.

 در قسمت پايين كنگره ها نوارى بر گرد اين تاج است كه 125 مرواريد آن را زينت داده و در پايين آن هم كمربند ديگرى است كه 137 مرواريد بزرگ بر روى آن قرار گرفته است. در اسكلت تاج هم 31 قطعه سنك لعل سرخ است و از اين تعداد، 8قطعه بزرگ و مسطح و ديگر قطعه ها متوسط يا كوچك هستند. اين تاج در صندوقچه اى نقره اى به شكل فانوس محافظت مى شود.

 2 ـدوال تيغىكه حسن على خان فرمانرواى طابور آن را به حرم امام هديه كرده است. اين دوال در داخل شش گل طلايى نهاده شده كه در ميان هر يك از گلها دانه اى زمرد سبز جالب قرار داده اند. و در آن سه چهارگوش طلايى است كه يكى به شكل مستطيل مى باشد و در آن دانه هاى زمرد و ياقوت كوچك به كاررفته و ديگرى چهارگوش مربع است كه با سه عدد ياقوت و سه عدد زمرد تزيين گرديده و سوّمى از دوتاى پيشين كوچكتر است و در آن يك عدد ياقوت كوچك و يك عدد زمرد كار گذاشته اند. گفتنى است تمامى اين دانه هاى قيمتى از نوع بسيار خوب است.

 3 ـشمشيرى كهن از جنس طلاكه آن را نيز امير حسن على خان اهدا كرده و شامل تيغه، قبضه طلا و غلافى است كه با دوازده قطعه زمرد درشت و مرغوب و همچنين سه قطعه ياقوت سرخ مرغوب تزيين شده و در نوك غلاف قطعه طلايى وجود دارد كه به دوازده قطعه زمرد درشت و مرغوب و همچنين بيست و دو قطعه ياقوت سرخ مرغوب آذين يافته و بر قبضه شمشير هم نقشهايى وجود دارد و علاوه بر اين، بر روى آن نگينهايى از سنگهاى قيمتى و نگينى از زمرد اعلا كار شده است.

 4 ـزينى از طلا، همراه با لگام، قلاده، دهنه و جليقه طلا كارى شده. آسترى اين زين هم از قطيفهاى سبز رنگ است و اين قطيفه از سه جانب زين آويزان است و حاشيه هاى آن به طلا دوزى تزيين شده و ركابهاى اين زين هم از نقره است.

 5 ـآينه اى بلند كه در اطراف آن ورقهايى از جنس طلا قرار گرفتهو اين ورقها نيز خود در جمع به 77 قطعه ياقوت سرخ آذين يافته و بر بالاى آن تاجى از ورق طلاست كه با سنگهاى ياقوت و زمرد و الماس عادى تزيين شده است.

 6 ـبازوبند تعويذى كه در ميان آن دايره اى تزيين يافته به الماس وجود داردو از سمت بالا داراى بندكى است كه به الماس تزيين شده و خود نيز به دو قطعه زمرد آذين شده است.

 7 ـدو جفت گوشواره طلاكه در روى هر كدام نگينهايى از ياقوت و زمرد كار شده و اطراف آنها نيز با دانه هاى مرواريد تزيين شده است.

 8 ـسينه زرهى مشبككه كناره هايش با نگينهايى از الماس و ياقوت تزيين شده است. در وسط آن يك نگين گرانقيمت زمرد قرار دارد. داراى سه شاخه است و سر هر شاخه نيز با يك نگين زمرد زينت يافته و در ميانه هر شاخه نيز نگينى از فيروزه قرار دارد.

 9 ـتنديسى طلايى به شكل سر خروسكه به ياقوت زينت يافته و بر آن نوشته شده است: «وقف روضة شهداء كربلا سنة 1276».

 10 ـكمربندى كه به سى و سه قطعه طلاو همچنين به نگينهاى فيروزه و ياقوت زينت يافته است.

 11 ـگردنبند مرواريدى به وزن 15 مثقالكه در آن نگينهايى از زمرد و ياقوت هم به كار رفته است.

 12 ـسينه ريزى از جنس مرواريدكه داراى سيزده رشته است و در هر رشته آن 24 دانه مرواريد وجود دارد.

 13 ـلوح زيارتنامهاى كه با نگينهايى از ياقوت، زمرد و فيروزه تزيين شده است.

 14 ـپيشانى پوش اسبكه قسمت بالاى آن به شكل حصيرى بافته شده و در آن يازده قطعه طلايى به كار رفته و در هر قطعه نيز نگينهايى از ياقوت و زمرد جاى داده شده است.

 15 ـپرده اى پارچه اىكه با نوارهايى رنگى نقش و نگار يافته و همچنين با قطعه هايى مرواريد كه در كناره و وسط آن دوخته اند تزيين شده است.

 16 ـپرده اى پارچه اىكه با دانه هاى مرواريد زينت يافته و بر آن نوشته است : «تقديم أنيس الدولة».

 17 ـدو شمعدان بزرگ كه پايه آنها از جنس نقره و قسمت بالايى آنها از طلاستو وزن تقريبى طلاى به كار رفته در هر كدام، به 1500 مثقال مى رسد. اين دو شمعدان كه هديه مادر سلطان عبدالعزيز بن سلطان محمود عثمانى است در زير گنبد حرم مطهر امام حسين (عليه السلام) آويخته شده است.

 18 ـچلچراغى از طلاكه وزن مجموع اجزاى آن ; اعم از طلا و غير طلا، به 400مثقال مى رسد.

 19 ـگلابدانى از طلا و آبگينهكه وزن آن 127 مثقال است و قطعه هايى از مرواريد در آن به كار رفته و به گونه اى چشم نواز تزيين شده است، ظاهراً داراى قدمت و قيمت فراوان است.

 20 ـجعبه قرآنى از جنس طلاو به وزن 131 مثقال.

 21 ـشمشيرى گرانقيمت از جنس طلاكه ميرزا محمد خان آن را به حرم امام هديه كرده و آن را در داخل مشبك ضريح مطهر نهاده اند.

 22 ـدو سجاده كه در آنها دانه هايى از مرواريد بافتهو عبارت «سُبْحانَ رَبِّىَ الاَْعْلى وَبِحَمْدِهِ» بر آن نوشته شده است.

 23 ـسجاده اى سفيد رنگكه نامهاى امامان دوازده گانه بر آن نوشته شده است.

 24 ـمجموعه اى از سپرها، شمشيرها، تيشه ها، خنجرها، قمه هاو شمعدانهاى قديمى كه داراى ارزش تاريخى است.

 25 ـسپرى ظاهراً كهن كه ميخهايى از جنس طلا بر آن پرچ شدهو به نگينهايى از ياقوت زينت يافته است. اين سپر را در درون ضريح امام (عليه السلام) آويختهاند.

 26 ـقطعه هاى گليم در اندازه هاى مختلفو با قدمت و قيمت بسيار.

 27 ـافزون بر صد پرده بسيار قديمى و پر قيمتدر اندازه هاى مختلف كه ميانگين آنها سه در چهار متر است. اين پرده هـا كه ساخت ايران و هند و ديگر كشورهاى اسلامى است، برخى به رشته هايى از مرواريد يا سنگهـاى قيمتى كه بر آنها دوخته شـده، زينـت يافته و بر برخى هم عبارتهايى زربفت همانند «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيم» و «لا اِلهَ اِلالله» به چشم مى خورد.

 28 ـهشت بغچه كه دربردارنده پرده هاو پرچمهاى كهن و گوناگون هندى و ايرانى است و بسيارى از آنها به سبب آسيبى كه از رطوبت و ديگر عوامل طبيعى ديده قابل استفاده نيست.

 29 ـگلى طلايى كه بر آن نقشى از يك پرنده نقش بستهو داراى پنج شاخه مرصّع به دانه هاى الماس است. از اين دانه ها، پنج تاى آنها بزرگ و گران و شش تاى ديگر متوسط است.

 30 ـچهار تعويذ گرانقيمتكه با مرواريدهاى ريز زينت يافته است.

 31 ـده تنديس جغه، از جنس طلاكه با قطعه هايى از سنگهاى قيمتى ; از قبيل مرواريد و الماس تزيين شده است.

 32 ـگردنبندها و گردن آويزهاى طلاكه با نگينهايى از مرواريد و همانند آن تزيين شده است.

 33 ـقطعه هايى طلايى و نقره اى به شكل كف دست، كه بسيارى از آنها با اشكال ونقوش و برخى هم با نگينهايى از سنگهاى قيمتى تزيين شده است. گفتنى است مجموعه اين نفايس، هديه هايى است كه به حرم امام (عليه السلام) رسيده و با توجه به قدمت، داراى ارزش فراوانى است.

در غرب خزانه نيز كتاب خانه حرم قرار دارد كه ميراث گران بهاى فرهنگ و تمدن اسلامى را در خود جاى داده است و قرآن‏هاى خطى نفيس و كهن در آن نگه‏دارى مى‏شود.^[1]قرآنى به خط امام سجاد عليه السلام و دست خطى از على عليه السلام در آن جا بود كه روى قبر گذاشته بودند و ناصرالدين شاه شخصاً آن‏ها را در داخل ضريح ديده است.^[2]