امنیت در سفر (عراق)
زيارت مرقد پاک و مطهر ائمه معصومين عليهم السلام در کشور عراق از آرزوهاي بزرگ شيعيان و علاقمندان به آستان مقدس ائمه اطهار (ع) بوده و علي رغم وجود حوادث و ناملايمات و رنج هايي که در طول تاريخ براي زائرين عتبات عاليات وجود داشته ، سفر عاشقان و شيفتگان ائمه اطهار (ع) همچنان پر رونق بوده است. در اين راستا دفتر مرکزي حراست سازمان حج و زيارت وظيفه خود مي داند بر حسب تجربياتي که تا کنون کسب نموده است نکاتي را جهت حفظ سلامت و ايمني زائرين محترم با هدف به حداقل رساندن خطرات احتمالي که در کمين مي باشد در قالب توصيه هاي امنيتي (امنيت سفر) تقديم زايرين ، مديران و عوامل کاروانهاي عازم به عتبات مقدسه عراق نمايد .
باشد که با رعايت کامل اين توصيه ها ، سفر زائرين محترم در نهايت آرامش و اطمينان ، همراه با قبولي زيارت عزيزان به سرانجام رسيده و ما را نيز از دعاي خيرشان بهره مند سازند.
1- حمل ، نگهداري و مصرف مواد مخدر و داروهاي کدئين دار و روان گردان در کشور عراق ممنوع بوده و دولت عراق با خاطيان به شدت برخورد مي نمايد.
2- همکاري و هماهنگي با مدير و روحاني کاروان در طول سفر را در نظر داشته از اقدامات خارج از گروه جداً پرهيز فرماييد.
3- به هنگام عبور از مرز و انجام امور مرزي و گمرکي نهايت صبر وحوصله را نصب العين خود قرار داده و در صورت بروز هر مشکلي ضمن مطلع نمودن مدير کاروان با خونسردي کامل در صدد رفع مشکل بر آئيد.
4- در صورت بروز هر گونه حادثه اي از قرار گرفتن در محيط حادثه و تهيه عکس و فيلمبرداري خودداري نموده و در صورت مشاهده اشياء و يا رفتار مشکوک ، مراتب را به مسئولين مربوطه اطلاع دهيد.
5- تنها مدارک مورد نياز در اين سفر گذرنامه و کارت شناسائي زائر مي باشد. لذا از همراه داشتن وجوه نقد و اشياء قيمتي غير ضروري همچون (چک پول ، طلاجات ، مدارک و اسناد ، گواهينامه ، کارت ملي و مدارک ديگر) خودداري نمائيد
6- از برقراري ارتباط با مأمورين و عوامل عراقي و اشغالگران تحت هر عنواني خودداري نموده و همچنين از دريافت هرگونه البسه و کادو مانند (عروسک و غيره) از مأمورين و بيگانگان جداً خودداري نمائيد.
7- با توجه به فرهنگ عمومي و مذهبي شهرهاي زيارتي عراق تأکيد مي شود ضمن استفاده خواهران از چادر مشکي و رعايت حجاب و پوشش اسلامي ، از پوشيدن مانتو و يا چادر نماز در معابر عمومي خودداري فرمايند.
8- در طول مسير رفت و برگشت بويژه هنگام انتقال بار شخصاً مراقب ساکها و وسايل خود بوده و از رها نمودن آن در محيط هاي قابل دسترسي افراد بيگانه براي پيشگيري از سرقت و هرگونه تهديد ديگري خودداري نمائيد.
9- پس از استقرار در هتل ، نسبت به شناسايي مسير رفت و برگشت به حرم اقدام و نام هتل ، شماره اطاق و تلفن آنرا به خاطر بسپاريد.
10- تاکيد مي شود خواهران محترم از تردد به بازار ، حرم و اماکن عمومي ديگر بصورت انفرادي خودداري و از سوار شدن به خودروهاي متفرقه پرهيز نمايند.
11- از تحويل تلفن همراه خود به افراد غريبه بويژه به هنگام خريد و يا تعويض سيم کارت جداً پرهيز نمائيد.
12- به محض اسکان در هتل ، اشياء قيمتي و وجوه نقد خود را به صندوق امانات هتل سپرده و رسيد دريافت نمائيد (زيرا بيمه هيچگونه تعهدي در قبال سرقت و يا مفقودي موارد فوق ندارد)
13- در صورت سرقت و يا مفقود شدن اموال و اشياء خود و يا بروز هرگونه مشکلي اعم از (تصادف ، گم شدن همراهان ، نزاع ، دستگيري و...) مراتب را در اسرع وقت به مدير راهنما گزارش نمائيد.
14- به هنگام خروج از محل اقامت از تنها گذاردن افراد مسن ، بانوان و يا کودکان در اطاق خودداري نمائيد.
15- در صورت مشاهده و يا اطلاع از وجود هرگونه اشياء و کالاي ممنوعه و مشکوک (مواد مخدر ، مواد محترقه و منفجره ، اسلحه ، مهمات و ...) مراتب را سريعاً به مدير راهنماي خود اعلام نمائيد.
16- از ورود به مباحث سياسي ، اختلافات قومي و مذهبي جداً اجتناب نمائيد.
17- از عزيمت به اماکن و شهرهايي که ورود به آنها ممنوع گرديده خودداري نمائيد.
18- از دريافت و نگهداري هرگونه بسته و پاکت از افراد غير (اعم از ايراني و يا عراقي) به منظور امانت و يا انتقال از ايران به عراق و يا بالعکس خودداري نموده و در صورت مشاهده چنين مواردي مراتب را به اطلاع مدير کاروان برسانيد.
19- از همراه آوردن افراد خارج از کاروان به داخل هتل خودداري نمائيد.
20- از همراه داشتن اشياء ممنوعه (دوربين ، موبايل ، چاقو و ...) به هنگام ورود به اماکن مقدسه جداً پرهيز نمائيد.
21- از قبول هرگونه غذا ، شيريني ، عطر ، آب ، شربت و... بعنوان نذري به دليل احتمال خطر و هدفمند بودن برخي از اقدامات از سوي افراد ناشناس جداً پرهيز نماييد.
22- دفتر مرکزي حراست آماده دريافت هرگونه انتقاد ، پيشنهاد در جهت رفع مشکلات و فراهم نمودن آسايش و امنيت بيشتر زائرين محترم مي باشد.
23- از تردد به پشت بام هتلها و حضور در پشت پنجره هتلها جهت فيلمبرداري خودداري فرماييد.
24- در صورت بروز هر حادثه اي از قبيل تصادف ، درگيري اتباع ايراني با ساير افراد در اماکن عمومي و هتل مراتب را سريعاً به دفتر حج و زيارت مستقر در عراق اعلام فرماييد.
25- هشدارهاي مديران راهنما و نيروهاي امنيتي را جدي گرفته و از بحث و جدل و درگيري با آنها جداً پرهيز نماييد.
26- از تجمع در معابر عمومي ، پارکها ، پارکينگها و محل هاي بازرسي و برگزاري مراسم مذهبي و بين الحرمين بدون هماهنگي دفتر نمايندگي سازمان حج و زيارت جداً پرهيز نماييد.
27- از عکسبرداري و فيلمبرداري از مقرهاي نظامي انتظامي ، مرز و مراکز ايست و بازرسي در مسير راه و داخل شهرها پرهيز نماييد.
28- از خريد و يا استفاده از غذا از رستورانهاي عراق بدليل عدم رعايت بهداشت عمومي و احتمال آلوده بدون جداً خودداري فرماييد.
29- از سپردن ساک و وسايل شخصي خود به افراد ناشناس پرهيز نماييد.
30- از هرگونه ارتباط غير متعارف با کسبه ، عوامل هتل اعم از ايراني و غير ايراني و مأموران امنيتي عراق جداً پرهيز نماييد.
31- بهنگام ترک هتل و رستوران توجه داشته باشيد وسايل خود را جاي نگذاريد.
32- به هنگام خروج از هتل از قفل بودن درب ها و پنجره ها اطاق و خاموش بودن وسايل برقي (پنکه ، بخاري) اطمينان حاصل نمائيد.
33- هنگام تردد در معابر عمومي ، مساجد و حرمهاي شريف به ويژه محلهاي پر ازدحام (ورودي ها و خروجي ها) مراقب وجوه نقد و اشياء قيمتي و تلفن همراه خود باشيد (سارقين حرفه اي در صدد فرصت هستند)
اطلاعات عمومي كشور عراق:
- پايتخت: بغداد - واحد پول: دينار مساحت: km2 437072 (حدوداً ¼ ايران) تعداد استان: 18 (المحافظه)
- فاصله كربلا تا نجف اشرف: 78 كيلومتر جمعيت: 27102912 (2005) 97% مسلمان، زبان رسمي: عربي
- فاصله كربلا تا حله: 45 كيلومتر فاصله نجف تا کوفه 8 کيلومتر 65% شيعه، 32% سني، 3% مسيحي
- فاصله کربلا تا کاظمين حدوداً 85 کيلومتر فاصله نجف تا بغداد 160 کيلومتر 75% عرب، 15% كرد، 10% سايرقوميت‌ها
- فاصله كربلا تا آرامگاه حر: 7 كيلومتر فاصله بغداد تا سامرا 124 کيلومتر طول خط ساحلي با خليج فارس Km58
- همسايگان: ايران با 1458 كيلومتر مرز مشترك- تركيه 331- سوريه 605- اردن 181- عربستان 814 و كويت 242 كيلومتر مرز مشترك
* برای حرکتهای هوایی کليه زائرين لازم است حداقل سه ساعت قبل از پرواز در فرودگاه حضور يابند؛
* مدارک مورد نياز در اين سفر گذرنامه، کارت شناسائي زائر و کارت واکسن ميباشد. لذا از همراه داشتن ديگر مدارک نظير شناسنامه، گواهينامه، کارت ملي و نيز اشياء قيمتي همچون چک پول، طلاجات و غيره خودداري نمائيد؛
* نظر به عدم‌رعايت بهداشت در اغلب هتل‌هاي‌عراق، همراه‌داشتن ملحفه و وسايل شخصي، موجب‌آرامش زائر ميگردد؛
* زائرين در تمام طول سفر کارت شناسائي خود را همراه داشته و آن را به گردن آويزان نمايند؛
* زائرين در تمام مدت حضور در کشور عراق بانضمام 3 روز قبل و بعد از اعزام، تحت پوشش بيمه عمر، حوادث، بستري و درمان سرپايي و بيمه بار قرار دارند.
* زائرين لازم است داروهاي اختصاصي مورد نياز،حداقل براي مصرف 10 روز را به‌همراه داشته‌باشند، همچنين توصيه ميشود افراد مبتلا به بيماري مزمن از قبيل صرع، ديابت، فشار خون و غيره قبل از سفر با پزشک خود مشورت نموده و سوابق پزشکي مربوطه را نيز همراه داشته‌باشند؛
* اعتياد در عراق جرم است و اگر از زائري مواد مخدر کشف شود با وي طبق مقررات کشور عراق عمل خواهندنمود؛
* عموماً اتوبوس اختصاص داده‌شده به هر کاروان در داخل کشور عراق، در تمام طول سفرو در برنامه‌هاي مختلف تغيير نمي‌کند، عليهذا همواره به تابلوي كاغذي نصب‌شده بر روي شيشه اتوبوس که بر روي آن نام و شماره دفتر زيارتي درج شده توجه نمائيد؛
* همچنين در هنگام حرکت‌هاي دسته‌جمعي به پرچم و يا علامت شاخص كاروان توجه نمائيد؛
* رعايت نظم و لزوم مراعات همسفران به‌ويژه کودکان و افراد سالخورده، از آداب مهم سفر ميباشد؛
* به اهميت سرعت‌عمل در اين سفر دقت شود، تاخير در پيوستن به گروه در تمامي طول سفر ممکن است منجر به ساعتها تاخير در انجام ديگر برنامه‌ها گردد؛
* رعايت پوشش و شئونات اسلامي (و چادر مشکي براي بانوان) در تمامي طول سفر الزامي است؛
* زائرين در تمام طول سفر دقت نمايند كه وسيله‌اي را داخل اتوبوس‌ها جا نگذارند؛
* درخصوص حركت گروهي و دسته‌جمعي، رأس زمان مقرر، در تمامي طول سفر توجه خاص مبذول نماييد؛
* تاكيد ميگردد زائرين محترم در مواجهه با نيروهاي نظامي عراقي و آمريكايي مستقر در فرودگاه و بين راه صبر و آرامش خود را حفظ نموده، و ازآنجا كه تاکنون بي‌احترامي‌هاي زيادي از آنها ديده‌شده، توصيه ميشود كه هيچگونه بهانه‌اي دست آنان نداده و اجازه دهند تا مشكلات از مجراي سياسي و ديپلماسي ملي حل و فصل گردد؛
* از هم‌صحبتي غير متعارف و بيان مسائل سياسي، مذهبي و ... با کليه عوامل هتل، کسبه و ديگر افراد عراقي خودداري نموده و ازآنجاکه اغلب‌آنان با زبان‌فارسي آشنايي دارند، دراجتماعات خودنيز از بيان مطالب حساسيت‌زا پرهيز نمائيد؛
* تاكيد ميگردد در مناطق نظامي؛ سيطره‌ها و ايست و بازرسي‌ها به هيچ‌وجه از دوربين و موبايل استفاده نشود؛
* در سيطره‌ها و ايست و بازرسي‌هاي بين‌راه پرده‌هاي اتوبوس جمع باشد تا داخل قابل رؤيت باشد؛
* ساعت خود را به وقت محلي عراق تنظيم نموده و به اوقات برنامه‌هاي زيارتي و غذايي مطابق وقت محلي توجه نمائيد؛
* تاکيدمي‌گردد درطول مسير رفت و برگشت بويژه هنگام انتقال بار شخصاً مراقب ساکها و وسايل خود بوده و از رها نمودن‌آن در محيط‌هاي قابل دسترسي افراد بيگانه براي پيشگيري از سرقت و هرگونه تهديد ديگري خودداري نمائيد؛
* هنگام كرايه‌نمودن چرخ يا گاري به منظور حمل ساکها، لازم‌است به چند نكته توجه نمايند: الف- ابتدا مبلغ توافق گردد، ب-گاري‌ها با هم حركت كنند نه جداگانه و يا از مسيرهاي مختلف، ج- هر گاري را 2 الي 4 نفر از زائرين همراهي كنند؛
* در صورت گم شدن، به اولين هتل يا پليس عراقي مراجعه و از آنها کمک بگيريد، توجه فرمائيد همواره همراه داشتن کارت هتل منضم به کارت شناسايي زائر الزامي است؛
* ضرورت دارد زائرين در کليه فعاليت‌هاي گروهي شرکت فرمايند؛
* به ساعات بسته شدن درب هتل و درب حرم‌ها توجه فرمائيد؛
* در هنگام خروج از هتل از تنها گذاشتن افراد مسن، بانوان و کودکان دراطاق خودداري نمائيد؛
* اکيداً توصيه ميشود از مراجعه و عزيمت به اماکن و شهرهايي که ورود به آنها ممنوع گرديده‌است، خودداري فرمائيد؛
* از امانت گذاشتن گوشي، دوربين و اشياء قيمتي نزد افراد ناشناس و هرجايي بجز امانات هتل، حرم‌ها و يا مديركاروان خودداري نمائيد؛
* ورود موبايل‌و دوربين به داخل حرمهاي مطهر و همچنين مساجد سهله و كوفه ممنوع بوده، لذا در صورت نياز به امانت گذاشتن نزد قسمت امانات، گوشي را خاموش و چنانچه داراي كد امنيتي نميباشد، سيم كارت را نيز خارج نمائيد؛
* توجه فرمائيد که منحصراً از آب‌معدني‌هاي پلمب‌شده موجود استفاده نموده و از خريد و استفاده هرگونه مواد غذايي و خوراكي فله‌اي از مغازه‌هاي اطراف خودداري نمائيد؛(همچنين غذاي نذري به‌جهت عدم‌اطمينان نسبت به بهداشت آن)؛
* قبل از برگزاري زيارت دوره، به زائرين خصوصاً افراد مسن، زنان و كودكان توصيه ميشود كه به جهت طولاني بودن اعمال در مساجد سهله و كوفه، بهتر است آب و در صورت لزوم مقداري خوراكي همراه داشته‌باشند؛
* تاكيد ميگردد که انجام زيارت دوره، تنها يك‌بار ميسر است لذا تمامي زائران شرکت نمايند؛
* درمانگاه شبانه‌روزي در شهرهاي نجف و كربلا جهت استفاده زائرين بطور رايگان موجود است كه خدمات پزشكي، دارويي و درماني را بطور سرپايي يا بستري انجام ميدهند. در شهر نجف هتل النباء، شبانه‌روزي بوده و هتل قصرالضيافه بصورت درمانگاه خدمات‌رساني مي‌كند، همچنين درمانگاه شبانه‌روزي در شهر كربلا فندق‌الباقر بوده و هتل دلّه آل‌البيت بصورت درمانگاه از 8 صبح تا 8 شب پذيرش دارد؛
* معمولاً لازم است شب قبل از ترک هتل، ساکها و وسايل خود را در لابي هتل قرار دهيد، عليهذا اکيداَ توصيه ميشود هنگام ترک هتل، دقت کنيد چيزي را جا نگذاريد؛
* نظر به اينکه مشاهده‌شده برخي از رانندگان عراقي، قبل از تخليه كامل صندوق‌هاي اتوبوس، درب آن را مي‌بندند و يا استثناءً ساكي در داخل صندوق جداگانه قرار گرفته كه ممكن است اصلاً باز نشود، لذا مجدداً تاكيد ميگردد كه در طول سفر، ضمن هوشياري، مراقب تمامي وسايل و ساك‌هاي خود باشيد؛
* از آنجا که اخيراً زيارت از بارگاه ائمه معصومين شهرهاي کاظمين و سامرا برقرار گرديده، به جهت اقامت و يا توقف کوتاه مدت در اين دو شهر، حرکت دسته‌جمعي گروه و توجه به زمان بازگشت، تاکيد ميگردد؛
در حرم‌حضرت اباعبدالله(ع)، خواندن زيارت ناحيه مقدسه و زيارت مفجعه حضرت‌زينب، با توجه به معني، توصيه ميشود.
شامل توصيه‌ها و اطلاعات مورد نياز بهداشتي در مرز مهران، نجف اشرف و كربلاي معلا براي زائرين عزيز ميباشد و همچنين مواردي كه مديران محترم بايد بدان توجه داشته باشند.
نکات مربوط به زائران محترم
الف- توصيه هاي قبل از عزيمت:
قبل از عزيمت به کشور عراق دقيقاً به نکات ذيل توجه فرمائيد:
1- در کليه جلسات آموزشي شرکت مسافرتي مربوطه شرکت فرمائيد و به نکات مطروحه توسط مدير مربوطه توجه فرمائيد.
2- چنانچه مبتلا به بيماري مزمن از قبيل صرع، ديابت، فشار خون و غيره ميباشيد حتماً پزشک معالج خود را در جريان قرار داده و توصيه هاي ارائه شده توسط ايشان را کاملاً رعايت فرمائيد، زيرا عدم مراجعه مي تواند منجر به عواقب بسيار خطير و بعضاً چاره ناپذير در طول سفر گردد. ضمناً اين قبيل زائرين بايستي سوابق پزشکي خود را به طور کامل همراه خود داشته باشند.
3- به موقع جهت تزريق واکسن مننژيت (از نوع جديد) اقدام نمائيد در اين مورد:
الف) واکسن بايد حداقل 10 روز قبل از خروج از کشور تزريق شود تا مؤثر باشد.
ب) اگر ظرف 2 سال گذشته نوع جديد واکسن را تزريق کرده ايد، نيازي به تزريق مجدد واکسن نميباشد.
ج) اگر تزريق واکسن ميسر نشده، در هر زمان که ميسر شد، تزريق کنيد.
د) تزريق واکسن آنفلوآنزا به ويژه در شرايط و بيماري هاي زير مورد تأکيد قرار گرفته است:
بيماري هاي قلبي، ريوي، آسم، سابقه آنفارکتوس قلبي ، نارسايي کبد و کليه، ديابت، بيماري مزمن و افراد بالاي 50 سال.
4- بيماران دياليزي حتماً نامه اي از متخصص مربوطه يا مراکز دياليز تهيه کنند که در آن نوع بيماري، تاريخ شروع، درمان، نتايج آزمايش هاي HBCAG و HBCAB وHIV و همچنين تعداد دفعات، مدت دياليز در هفته، ميزان هپارين و وزن بيمار به زبان لاتين در آن درج شده و به همراه خود بياوريد.
5- خانمها قبل از عزيمت به پزشک متخصص زنان مراجعه و از نظر تنظيم عادت ماهانه خود را آماده نمايند.
6- خود را در زمينه هاي مختلف عادتي نظير: پياده روي، زندگي جمعي، اعمال سنگين مسجد کوفه و مسجد سهله و غيره آماده نماييد.
7- اگر مشکل جسمي (مثلاً نياز به دندانپزشکي) داريد، قبل از سفر به درمان بپردازيد تا دچار مشکل نشويد.
8- زائرين محترمي که به گونه اي از مواد مخدر معتادند و عليرغم مشکل اعتياد عازم سفر ميشوند به نکات ذيل توجه ويژه مبذول فرمايند:
الف) اعتياد در کشور عراق جرم است و اگر از زائري مواد مخدر کشف شود با وي طبق مقررات خود عمل خواهند نمود.
ب) در بسياري از مواقع فرد در طول سفر دچار عوارض قطع ماده مخدر ميشود و از پزشکان مرکز پزشکي مطالبه دارو مي نمايد. اين افراد بايستي توجه کنند که مرکز پزشکي براي اين موارد دارويي در اختيار ندارد لذا اکيداً توصيه مي شود که افراد معتاد بدون ترک اعتياد عازم اين سفر دسته جمعي نشوند، چون مشکلات مربوط به آنها گريبانگير بقيه نيز خواهد شد.
ج) در ايران موسساتي وجود دارد که جهت ترک اعتياد اقدام مي کنند اين افراد مي توانند ماه ها قبل به مراکز معتبر ترک اعتياد مراجعه نمايند به هر حال طبق قوانين موجود عزيمت افراد معتاد ممنوع است.
9- داروهاي اختصاصي مورد نياز خود را حداقل براي مصرف 10 روز بهمراه داشته باشيد.
10- به خاطر داشته باشيد که هميشه دستگيره ها، شير و شيلنگ توالت ها به خاطر نحوه استفاده از آنها آلوده است، بنابراين هر کس از توالت استفاده ميکند بايد بلافاصله بعد از خروج از توالت دستهاي خود را با آب و صابون بشويد.
11- افراد سيگاري بايستي از سيگار کشيدن در اتاقها، راه روها و فضاهاي بسته خودداري کنند و در پايان سيگار روشن را جايي نيندازند.
ب- توصيه هاي قابل توجه در نجف اشرف و کربلاي معلا
• محل هتل خود را نشانه گذاري کنيد.
• همراه با کاروان حرکت کنيد و از کاروان دور نيفتيد
• آدرس، شماره تلفن و مشخصات هتل خود را به همراه داشته باشيد.
• در صورت گم شدن بدون برنامه و بي هدف به اين طرف و آن طرف نرويد بلکه به اولين هتل يا پليس عراقي مراجعه و از آنها کمک بگيريد.
• مرکز پزشکي در نجف اشرف و کربلاي معلا داراي دو درمانگاه در هر شهر مي باشد.
• از درمانگاه ها ي فوق الذکر درمانگاه الباقر در کربلاي معلا و درمانگاه النبأ در نجف اشرف بصورت شبانه روزي و درمانگاه ديگر فقط در ساعات روز فعال مي باشند.
• مرکز پزشکي در عتبات عاليات خدمات دندانپزشکي ندارد، لذا قبل از سفر مشکلات دهان و دندان خود را مرتفع سازيد.
• در هنگام حضور در خانه حضرت علي (ع) و مسجد کوفه از نوشيدن و يا شستشوي دست و صورت با آب چاه موجود در خانه اکيداً اجتناب نمائيد.
• هنگاميکه از بيرون به هتل بر مي گرديد و براي استراحت به اتاقهاي خود مي رويد، با بدن گرم و عرق کرده در مقابل باد پنکه يا هواي سرد کولر گازي قرار نگيريد زيرا دچار سرماخوردگي خواهيد شد همچنين توجه داشته باشيد به هنگام ورود به هتل بلافاصله به نوشيدن آب سرد نپردازيد زيرا ممکن است گرمي بدن شما و نوشيدن آب سرد، شمار را ناراحت کند براي اين منظور ميتوانيد چند دقيقه اي صبر کنيد و بعد به نوشيدن آب غير سرد بپردازيد.
• استراحت کافي و به موقع و برنامه ريزي مناسب، و هدر ندادن وقت و انرژي خود باعث ميشود که بتوانيد به تمام برنامه هاي زيارتي و سياحتي خود بصورت کامل بپردازيد و يا خستگي مفرط مواجه نشويد.
• در بيرون از هتل ها هرگز از آبهاي آشاميدني عمومي و يا نوشيدني هاي ديگر مانند دوغ هايي که در مشک عرضه مي شوند و يا ساير نوشيدني هاي ديگر مطلقاً استفاده نفرمائيد همچنين توجه فرمائيد که از مواد غذايي باز همچون شيريني هاي روباز و غيره اجتناب نمائيد. ضمناً در داخل هتلها نيز فقط از آبهاي معدني پلمپ شده استفاده نمائيد.
• موز از ميوه هاي رايج است که براي زائرين محترم تهيه مي شود در مصرف آن زياده روي نشود بويژه موزهاي کال را مصرف نکنيد موز کال ضمن ايجاد يبوست، حساسيها را تشديد مينمايد.
• در هنگام ابتلاء به هر گونه بيماري به همراه مدير کاروان خود به درمانگاه هاي مرکز پزشکي در شهرهاي نجف و کربلاي معلا مراجعه نمائيد.
ج- توصيه هاي بهداشتي ويژه بانوان
عادت ماهانه بانوان امري است طبيعي، ليکن پيشگيري از آن بوسيله داروهاي هورموني در ايام زيارت در بين بانوان بصورت امري رايج درآمده است لذا:
• توصيه مي شود قبل از عزيمت به عراق جهت شروع مصرف داروي مناسب براي جلوگيري از عادت ماهيانه با پزشک مشورت داشته باشيد.
• خانم هايي که دچار خونريزي هاي غير طبيعي هستند، سابقه بيماري کبدي شديد دارند، سيگاري ميباشند، سن بالاي 35 سال دارند، سابقه سرطان پستان و يا سردردهاي مکرر و شديد دارند، به هيچ عنوان از قرصهاي جلوگيري از عادت ماهانه استفاده ننمايند و در اين مورد حتماً پزشک خود را در جريان بگذارند.
• بهترين قرص جهت مصرف، قرص خوراکي ضدبارداري از نوع کرم رنگ يا LD ميباشد ولي در موارد خاصي به توصيه پزشک معالج مي توان قرص سفيد رنگ HD استفاده نمود ولي به هيچ وجه توصيه به مصرف قرصهاي سه رنگ و قرص شيردهي جهت جلوگيري از عادت ماهانه نمي شود. در هر صورت تصميم با پزشک شماست. بايد بدانيم که بعضاً قرصهاي هورموني نيز کمک کننده نيستند و نميتوان بطور قطع حساب کرد.
• زمان صحيح شروع مصرف قرصهاي جلوگيري از بارداري خوراکي از روز پنجم بعد از شروع خونريزي ميباشد که بصورت روزانه يک عدد مصرف مي گردد.
• اگر زائرين محترم فرصت کافي در اختيار دارند مي توانند شروع دارو را يک يا دو ماه قبل از عزيمت داشته باشند در ماه اول يا دوم دارو بصورت دوره اي مصرف گردد و بدين ترتيب بعد از اتمام يک بسته، دارو قطع گردد و سپس روز اول خونريزي را در نظر گرفته و از روز پنجم بعد از شروع قاعدگي مجدداً مصرف و روزانه يک عدد قرص ادامه دهند و زماني که عازم سفر زيارت ميباشند، دارو بعد از اتمام يک بسته قطع نمي گردد و بدون وقفه ادامه مي يابد در طي مصرف مستمر گهگاه لکه بيني ايجاد ميگردد که غير طبيع نبوده و نبايستي باعث اضطراب و ترس گردد و با مراجعه به موقع و سريع به درمانگاه هاي مرکز پزشکي در کربلا و نجف در برطرف کردن آنها اقدام نمائيد.
• با توجه به اينکه تغيير در ر‍ژيم غذايي و شرايط آب و هوايي و استرس روحي مانع اثر بخشي داروها مي گردد لذا از فعاليت بيش از حد و پياده روي زياد در طي مسافرت خودداري نمائيد و در جهت کاهش فشار روحي تلاش نمائيد.
• در اثر استرس حتي ممکن است افراد يائسه نيز مجدداً خونريزي کنند.
• در صورت مصرف داروهاي همزمان و يا مصرف آنتي بيوتيک حتماً با پزشک مشورت نمائيد.
• مصرف قرصهاي پروژسترون و يا افزايش ميزان قرصهاي جلوگيري را بدون مشورت با پزشک انجام ندهيد.
• به ياد داشته باشيد که بستن لوله ها و يا استفاده از آي يو دي منعي در جهت مصرف قرصهاي جلوگيري از بارداري نيست، لذا با تجويز پزشک مي توانيد آنها را مصرف نمائيد.
• خانم هايي که در سنين حول و حوش يائسگي مي باشند و عادت ماهيانه نامرتب دارند حتماً قبل از سفر با پزشک مشورت داشته باشيد تا در حد امکان خونريزي قاعدگي قبل از سفر رخ دهد.
• رعايت مسأئل و حمام کردن روزانه در جهت جلوگيري از پيدايش عفونتهاي ناحيه ادراري تناسلي توصيه مي گردد.
سخني با مديران محترم کاروان ها
به منظور ارتقاء کيفيت خدمات بهداشتي به زائرين عتبات عاليات لازم است مديران محترم کاروانها به نکات زير توجه ويژه مبذول نموده، در مراحل مختلف سفر آنها را رعايت فرمايند.
توجه : لازم است مديران محترم، قبل از ورود به هر مرحله سفر وضعيت خود را با مطالعه نکات همان قسمت ارزيابي کنند.
مهمترين وظيفه مديران محترم کاروانها ايجاد هماهنگي و ارتباط مناسب بين زائرين، پزشک، روحاني، کارکنان و عوامل خارج از کاروان (سازمان حج و زيارت، بعثه مقام معظم رهبري، مرکز پزشکي و کارشناسان بهداشت مرکز) است مديراني که هنر ارتباط مناسب را داشته باشند، موفق خواهند بود.
به منظور ارتقاء کيفيت خدمات بهداشتي درماني به زائران عتبات عاليات لازم است مديران محترم راهنما به نکات ذيل توجه ويژه مبذول نموده و در مراحل مختلف سفر آنها را رعايت نمايند.
1- کاروانهاي مربوط به عتبات عاليات حداکثر داراي 38 زائر ميباشد، لذا آشنايي با زائران و مشکلات آنها و امور مربوط به هر زائر مخصوصاً آناني که بيمار يا مسن بوده و يا داراي مشکل خاصي ميباشند، بسيار آسانتر از کاروانهاي متراکم حج تمتع و عمره ميباشد، لذا متمني است با توجه به اينکه جلسات آموزشي زائران به صورت متمرکز و در محل سازمان حج و زيارت برگزار ميشود، مديران محترم ضمن شرکت در جلسات فوق الذکر، حداقل يکبار با زائران خود صحبت کرده و مشکلات آنان را شناسايي نمايند.
2- فاصله بين شهرهاي مختلف ايران تا نقاط مرزي معمولاً طولاني بوده و توسط اتوبوس طي ميشود، اين فرصت زمان بسيار خوبي براي آشنايي با زائران است.
همچنين از اين فرصت ميتوان براي نمايش CDهاي آموزشي که توسط شرکت شمسا در اختيار مديران قرار مي گيرد، استفاده نمود. مخصوصاً در موارد همه گيري وبا که معمولاً اين بيماري همه ساله در فصل تابستان در کشور عراق شيوع مييابد و به کار بردن موارد پيشگيري که در CDهاي آموزشي ارائه ميشود بسيار موثر است.
3- مديران محترم راهنما بهترين ناظر بهداشتي در مورد رستورانهاي بين راهي در داخل ايران بوده و بايستي کليه موارد غير بهداشتي با ملايمت به کارکنان رستورانها تذکر داده و در صورت عدم رعايت، موارد را به شرکت شمسا منتقل نمايند.
4- مديران محترم راهنما بايستي زائران را در صورت مراجعه به درمانگاه هاي هلال احمر جمهوري اسلامي ايران در شهرهاي نجف اشرف و کربلاي معلا همراهي نمايند. لازم به ذکر است مرکز پزشکي حج داراي دو درمانگاه شبانه روزي شامل درمانگاه هتل النبأ در نجف اشرف و درمانگاه هتل الباقر در کربلاي معلا و درمانگاه هاي روزانه شامل درمانگاه هتل قصر الضيافه در نجف اشرف و درمانگاه هتل دله آل البيت در کربلاي معلا ميباشد.
5- در صورت بروز حوادث يا انفجار مديران محترم راهنما بايستي نه تنها خود از مراجعه به محل حادثه اجتناب نمايند، بلکه بايستي ضمن آرامش بخشيدن به سايرين، زائرين را به محل اسکان خود در هتل ها هدايت نمايند.
6- زائران محترم بايستي مسافت طولاني بين دو مرز ايران و عراق را پياده بپيمايند تا پس از طي مراحل اداراي وارد خاک عراق و سوار اتوبوس هاي عراقي شوند لذا مراقبت و همراهي با زائران مسن و بيمار ضروري ميباشد.
نکات مربوط به پايانه هاي مرزي
در پايانه هاي مرزي مدت توقف زائران محترم گاهي ساعتها به طول مي انجامد لذا رعايت موارد ذيل ضروري ميباشد:
1- تأمين آب شرب کافي مخصوصاً در فصول گرم سال به منظور جلوگيري از گرمازدگي
2- در دسترس بودن داروهاي ضروري در مورد زائراني که بيماري هاي مزمن دارند. بعنوان مثال بيماراني که مشکلات قلبي-عروقي دارند حتماً بايستي داروهاي زير زباني خود را همراه داشته تا در صورت بروز هر گونه استرس يا فشار بيش از حد، بلافاصله از داروي مورد نياز خود استفاده نمايند.
3- در پايانه هاي مرزي مهران و شلمچه، آمبولانس و کادر درماني هميشه حضور داشته و در صورت نياز بيماران را به نزديکترين بيمارستان ارجاع ميدهند .
4- همراه داشتن کنسرو و مواد غذايي در هنگام ورود به خاک عراق ممنوع ميباشد، لذا از همراه بردن آنها خودداري نمائيد.
5- ساک و وسايل زائران توسط شامه تيز سگهاي آموزش ديده آمريکايي بررسي ميشود. لذا همراه بردن هر گونه مواد مخدر بلافاصله در مبادي ورودي کشف و مجازات سنگيني را براي حامل آنها در بردارد.
نکات مربوط به مشکلات شايع در عتبات عاليات
گرمازدگي :
انسان هميشه در حال از دست دادن مقداري از حرارات بدن خود ميباشد. اگر شرايط محيط طوري باشد که از دست دادن حرارت مقدور باشد(مثلاً درجه حرارت محيط کمتر از حرارت بدن باشد يا جريان هوا و باد سبب خشک شدن عرق بدن و در نتيجه خنک شدن آن شود) خطري متوجه انسان نخواهد شد.
اما در سرزمين عراق بخصوص در فصول گرم و يا مناسبتها با ازدحام جمعيت روبرو هستيم، تبادل حرارت گاهي غير ممکن خواهد شد. در نتيجه، حرارت بدن که همواره بايد در حدود 37درجه سانتيگراد باشد، بالا ميرود و معمولاً به 39 درجه يا بالاتر از آن ميرسد. در اين حالت، فرد گرمازده به اغماء ميرود و اگر به سرعت نجات داده نشود، مرگ فرا خواهد رسيد.
در بخش گرمازدگي افراد گرمازده را در وان آب يخ قرار ميدهند تا حرارت بدن به 2/38 درجه سانتيگراد برسد. سپس بيمار را از وان خارج کرده و در جاي خنک درمان او را ادامه ميدهند.
پيشگيري از گرمازدگي و مقابله با آن:
توصيه ميشود زائران همواره يک بادبزن کوچک و يک قمقمه آب با خود داشته باشند و تا حد امکان از رفت و آمد در هواي گرم و زير آفتاب خودداري کنند.
بهتر است زائران رفت و آمدهاي خود را به قبل از ساعت 10 صبح يا پس از ساعت 5 بعدازظهر موکول کنند وقتي زائري هتل خود را گم ميکند گرمازدگي و ساير خطرات بيشتر ميشود.
بايد به زائران آموزش داد که به محض احساس گرماي زياد و بي حالي، با پائين آوردن درجه حرارت بدن (مثلاً به کمک نوشيدن آب خنک، کمتر کردن لباسها يا پاشيدن آب فراوان به بدن و باد زدن) خود را از خطر گرمازدگي نجات دهند.
عرق سوز:
بسياري از زائران بر اثر تعريق فراوان و گاهي استفاده از لباسهاي نامناسب(مثلاً از جنس الياف پلاستيک) دچار عرق سوز ميشوند.
جهت پيشگيري از اين مشکل بايد به موارد ذيل توجه کرد:
• عدم رفت و آمد در هواي گرم
• پوشيدن لباسهاي نخي
• استحمام مکرر
• استفاده از پودر تالک در نقاطي که اولين نشانه هاي عرق سوز مشاهده ميشود.
پيشگيري از خفگي و ايست قلبي در بيماران خاص
از آنجائيکه تعدادي از زوار را افراد سالخورده تشکيل ميدهند، اختلالاتي از قبيل بيماري هاي قلبي، مرض قند، چربي خون بالا و اعتياد به سيگار، که از عوامل مستعد کننده سکته قلبي و مغزي و ايست قلبي- تنفسي ميباشد، در آنها شايع ترند.
بنابراين جهت پيشگيري بايد نکات ذيل را رعايت نمود.
• رعايت حال زائران مسن در همه زمان ها و مکان ها
• پرهيز از مصرف غذاهاي چرب و شور
• خودداري از انجام کارهاي سنگين
• عدم استعمال دخانيات
• پرهيز از انجام کارهايي که موجب هيجان، اضطراب و عصبانيت ميشود.
نکات مربوط به بهداشت هتلها
1- تعويض به موقع ملحفه، پاکيزگي رختخوابها و فرش، تهويه و تأمين دماي مناسب پيش بيني شده از اهميت به سزائي برخوردار بوده و بايستي با نظارت مسئولين پيگيري شود.
2- استفاده از صابون مايع در دستشويي ها
3- ضدعفوني کردن توالتها با محلول 5% کرئولين در کاسه توالت و اطراف آن. براي تهيه اين محلول يک پيمانه کرئولين در 20 پيمانه آب ريخته ميشود.
4- ضدعفوني کردن حمام و دستشويي ها با محلول کلر (5 گرم پرکلرين در 10 ليتر آب ريخته ميشود و با اين آب کلردار دستشويي ها و کف حمام شستشو ميشود.) براي رهايي از بوي کلر پنجره ها مدتي باز ميماند.
5- ضدعفوني کردن دستگيره ها و سرشيرهاي آب با محلول 5% دتول ( 2 پيمانه دتول در 40 پيمانه آب) .
6- نظافت و ضدعفوني کردن راه روها که علاوه بر جاروب کردن از تي خيس آغشته به محلول 5/2% دتول استفاده ميشود
7- نصب توري که از ورود مگس و حشرات به داخل هتل و آشپزخانه جلوگيري ميکند.
8- دفع زباله با کيسه هاي پلاستيکي دربسته و ضدعفوني کردن جازباله اي هر چند وقت يکبار.
9- استفاده از پادري آغشته به محلول دتول در هنگام ورود به هتل.
نکات بهداشتي مربوط به کارکنان هتلها
1- هر روز قبل از شروع کار دوش بگيريد
2- بعد از تماس دست با اشياء آلوده و بعد از خروج از توالت دست خود را با آب و صابون بشوئيد.
3- ناخن هاي خود را همواره کوتاه نگه داريد.
4- شستشوي روزانه لباس کار الزامي است.
5- هنگام توزيع مواد غذايي از دستکش يکبار مصرف استفاده کنيد.
6- موهاي سر و صورت خود را کوتاه نگاه داشته و از ماسک استفاده کنيد.
7- در هنگام صحبت کردن، سرفه و عطسه بايد مواظب بود که ذرات آب دهان در غذا و ظروف آن نريزد .
8- وجود جوش و زخم و بريدگي در دستها مي تواند خطر آفرين باشد و بايد از دستکش يکبار مصرف استفاده کرد.
9- هر يک از کارکنان براي قرار دادن لباس کار و لباس اصلي خود بايد کمد پاکيزه اي داشته باشد .
10- براي جلوگيري از عرق سوز بايد روزي يکبار با آب خنک استحمام نمود و در صورت مشاهده عرق سوز بايد کمي پودر تالک روي آن پاشيد.
نکات مربوط به بهداشت آشپزخانه و سردخانه و ظرفشويي
1- بهداشت کارکنان آشپزخانه بايستي کاملاً رعايت شود .
2- مبارزه با مگس، حشرات، سوسک و موش.
3- رعايت بهداشت غذا از زمان پخت تا مصرف .
4- رعايت بهداشت انبار، يخچال، فريزر و سردخانه.
5- گذاشتن پالت يا کفي مشبک در کف سردخانه .
6- استفاده از کفش مخصوص در داخل سردخانه .
7- جداکردن گوشت و ساير مواد غذايي منجمد در ظروف مخصوص در سردخانه.
8- گذاشتن نوارهاي پهن پلاستيکي از بالا تا پائين در سردخانه جهت جلوگيري از خروج برودت .
9- نظافت کامل همه جاي سردخانه .
10- چيدن مواد غذايي در سردخانه به ترتيب زمان ورود به سردخانه.
11- استفاده از ترمومتر جهت سنجش دائمي برودت سردخانه .
12- جمع و حذف مواد باقي مانده از محل ظرفشويي .
13- شستشو با آب گرم و مواد شوينده.
14- شستشو با آب گرم و پاکيزه شدن از بقاياي مواد شوينده.
15- قرار دادن ظروف در طشت آب کلردار (يک قاشق مربا خوري پرکلرين در برابر 10 ليتر آب)به مدت ده دقيقه.
16- شستشوي مجدد با آب سالم و قراردادن ظروف در محل مخصوص براي خشک شدن.
17- جمع آوري ظروف خشک شده و قراردادن پارچه پاکيزه روي آنها .
18- شستشوي سيخ کبابها به صورت کامل.
19- دفع بهداشتي فاضلاب و زباله آشپزخانه .
20- شستشوي و ضدعفوني کردن آشپزخانه .
21- رعايت بهداشت آبدارخانه و شستشوي کامل استکانها.
22- بهداشت منابع آب سرد، يخ، يخدان و منبع آب.
23- بهداشت سفره و ميز غذاخوري و عدم پاگذاشتن روي آن.
24- وجود کپسول آتش نشاني در آشپزخانه.
نکات مربوط به پيشگيري بيماري هاي ناشي از غذا
1- انتخاب مواد اوليه سالم
2- طبخ کامل غذا
3- اگر غذايي قبلاً طبخ شده و در يخچال نگهداري شده است، براي استفاده مجدد بايد حداقل به مدت 10 دقيقه در حرارت 100 درجه قرار داده شود.
4- تماس غذاي پخته آماده مصرف با ماده خام يا دست آلوده سبب انتقال ميکروب به غذاي پخته ميشود.
5- نگهداري غذا به صورت نيم گرم خطرناک است. غذا يا بايد کاملاً سرد باشد يا در دماي بالاي 70 درجه نگهداري شود.
6- شستشوي سبزيجات به مدت 10 دقيقه با يک قاشق مربا خوري پرکلرين در يک طشت آب .
7- انداختن گوشتهاي منجمد به داخل آب گرم يا قراردادن روي گرماي مستقيم اشتباه است بلکه بايد دو ساعت قبل از آماده کردن آنها را از فريزر خارج کرد.
8- استفاده از رنگهاي خوراکي ممنوع است.
9- از روغني که يکبار جهت سرخ کردن استفاده شده نبايد مجدداً استفاده کرد زيرا ماده سرطان زا بنام آکرولئين توليد ميکند.
10- کباب و جوجه کباب را بايد در دو مرحله يکبار نيم پز و يکبار تمام پز آماده کرد .
11- براي پختن تخم مرغ بايستي آن را به مدت 15 الي 20 دقيقه در حرارت جوش قرار داد.
12- مصرف شيرهاي غير استريليزه مجاز نيست. شير حداقل بايستي به مدت 20 دقيقه بجوشد و آنرا به آرامي بهم زد.
13- ميوه ها را حتماً بايد شست نه آنکه آنها را با دستمال کاغذي پاک کرد.
14- استفاده از سيب زميني که جوانه زده است ممنوع ميباشد .
15- براي استفاده از کنسرو بايد حداقل 20 دقيقه آن را جوشاند.